آنژیوگرافی قلبی یک روش تشخیصی است که به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت عروق کرونر قلب و میزان مسدودیت یا تنگی آن‌ها را بررسی کنند. این روش در بسیاری از بیماری‌های قلبی، به‌ویژه در تشخیص بیماری‌های عروق کرونر، نقش بسیار حیاتی دارد. در این مقاله به بررسی مراحل انجام آنژیوگرافی، آمادگی‌های قبل و پس از آن و نکات مهم در مورد این روش خواهیم پرداخت.
آنژیوگرافی قلب چیست؟
آنژیوگرافی قلبی یک روش تصویر برداری است که با استفاده از یک کاتتر و ماده حاجب (رنگ یددار) عروق کرونر قلب را مشاهده می‌کند. این رنگ در رگ‌ها تزریق می‌شود و با گرفتن تصاویر از آن می‌توان وضعیت رگ‌های قلبی را بررسی کرد. این روش غالباً برای تشخیص مشکلاتی مانند تنگی رگ‌ها و انسداد آن‌ها که ممکن است باعث درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود، استفاده می‌شود.
انواع آنژیوگرافی:
1. آنژیوگرافی قلبی: این نوع آنژیوگرافی برای بررسی عروق کرونر قلب استفاده می‌شود. پزشکان از آن برای تشخیص بیماری‌های عروق کرونر، تنگی شریان‌های قلبی، انسدادها و سایر مشکلات قلبی بهره می‌برند.
2. آنژیوگرافی مغزی: این نوع آنژیوگرافی برای بررسی رگ‌های خونی مغز استفاده می‌شود. اغلب برای شناسایی ناهنجاری‌هایی مانند آنوریسم‌های مغزی، تومورها یا تنگی‌های عروق مغزی انجام می‌شود.
3. آنژیوگرافی عروق محیطی: این روش برای بررسی عروق خونی در اندام‌ها و شناسایی بیماری‌های عروقی محیطی نظیر انسداد عروق پا و دست‌ها به کار می‌رود.
مراحل انجام آنژیوگرافی قلبی:
1. آماده‌سازی اولیه:
پیش از انجام آنژیوگرافی، بیمار در بخش بستری می‌شود. معمولاً از طریق کاتتریزاسیون شریان‌های پا یا دست وارد بدن می‌شود. در این مرحله، داروهای رقیق‌کننده خون تجویز می‌شود تا از تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری شود.
2. وارد کردن کاتتر:
پس از تزریق داروهای رقیق‌کننده خون، پزشک کاتتر را از طریق شریان فمورال (کشاله ران) یا شریان رادیال (دست) وارد بدن می‌کند. این کاتتر به سمت عروق کرونر هدایت می‌شود تا تصاویری از عروق قلبی تهیه شود.
3. تزریق ماده رنگی:
در این مرحله، ماده رنگی (کنتراست یددار) به داخل رگ‌ها تزریق می‌شود تا تصاویر دقیق‌تری از وضعیت رگ‌ها بدست آید. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا میزان انسداد یا تنگی شریان‌های قلبی را بررسی کند.
4. تفسیر نتایج:
پس از تکمیل تصاویر، پزشک وضعیت عروق را ارزیابی کرده و در صورت لزوم روش‌های درمانی مناسب مانند آنژیوپلاستی یا جراحی قلب را پیشنهاد می‌کند.
نکات مهم قبل از انجام آنژیوگرافی:
• قطع داروها: برخلاف تصور برخی افراد، داروهای رقیق‌کننده خون (مانند آسپرین، پلاویکس و…) معمولاً قبل از انجام آنژیوگرافی قطع نمی‌شوند، اما در صورت نیاز پزشک تصمیم به تغییر دوز یا توقف دارو خواهد گرفت.
• آزمایش‌های قبل از آنژیوگرافی: برای اطمینان از سلامت بیمار، آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، نوار قلب و عکس قفسه سینه ممکن است درخواست شود.
•ناشتا بودن: حدود 6 ساعت پیش از انجام آنژیوگرافی باید ناشتا باشید تا خطرات ناشی از بیهوشی و داروها کاهش یابد.
• سابقه پزشکی: قبل از انجام آنژیوگرافی، بیمار باید تمام سابقه بیماری‌های مزمن خود از جمله مشکلات کلیوی یا تنفسی را به پزشک اطلاع دهد.
مراقبت‌های بعد از آنژیوگرافی:
1. استراحت در تخت: پس از انجام آنژیوگرافی، بیمار باید به مدت حداقل ۶ ساعت در تخت استراحت کند و از حرکت دادن محل ورود کاتتر جلوگیری شود.
2. کنترل فشار خون و ضربان قلب: در این مدت، پرستاران به‌طور مداوم فشار خون، ضربان قلب و وضعیت عمومی بیمار را تحت نظر دارند.
3. رعایت مراقبت از محل ورود کاتتر: محل ورود کاتتر باید مرتباً از نظر خونریزی، تورم و درد کنترل شود.
1. آیا انجام آنژیوگرافی درد دارد؟
آنژیوگرافی یک روش غیرجراحی است که به‌طور معمول درد زیادی ندارد. ممکن است در هنگام وارد کردن کاتتر احساس کمی فشار کنید، اما داروهای بی‌حسی برای کاهش ناراحتی استفاده می‌شوند.
2. آیا پس از آنژیوگرافی نیاز به بستری شدن است؟
بله، معمولاً پس از انجام آنژیوگرافی بیمار باید حداقل چند ساعت در بیمارستان بستری شود تا مراقبت‌های لازم انجام گیرد.
3. آیا آنژیوگرافی خطرات دارد؟
مانند هر روش پزشکی دیگری، آنژیوگرافی نیز ممکن است با برخی خطرات همراه باشد، از جمله واکنش به ماده حاجب، خونریزی یا عفونت. با این حال، این روش به‌طور کلی ایمن است و پزشک تمامی احتیاطات لازم را برای کاهش خطرات انجام می‌دهد.
4.چه زمانی بعد از آنژیوگرافی می‌توانم به فعالیت‌های روزانه بازگردم؟
اکثر بیماران پس از 24 تا 48 ساعت می‌توانند به فعالیت‌های روزانه خود بازگردند، اما باید از انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های شدید تا حداقل 1 هفته خودداری کنند.
چرا آنژیوگرافی برای شما ضروری است؟
آنژیوگرافی یک ابزار تشخیصی حیاتی است که می‌تواند به تشخیص دقیق مشکلات قلبی و بیماری‌های عروق کرونر کمک کند. اگر پزشک شما این روش را برایتان توصیه کرده است، انجام آن می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی‌تر قلبی در آینده کمک کند.
