در این جلسه با مفاهیم کلی نوار قلب آشنا می‌شویم. ابتدا باید بدانیم نوار قلب چیست و دقیقاً چه چیزی را بررسی می‌کند. نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) فعالیت الکتریکی قلب را از طریق الکترودهایی که به سطح بدن متصل می‌شوند، ثبت می‌کند. در واقع، هر کدام از لیدهای نوار قلب تفاوت ولتاژ بین دو الکترود را نشان می‌دهند.
انواع لیدها:
نوار قلب از لیدهای مختلفی تشکیل شده که هر کدام در بررسی عملکرد قلب نقش دارند.
✔️ لید تک‌قطبی:
لید تک‌قطبی اختلاف بار الکتریکی بین یک قطب مثبت و یک قطب منفی را در قلب ثبت می‌کند. این لیدها از مرکز قلب به سمت خارج به طور شعاعی حرکت می‌کنند.
اسامی این لیدها عبارتند از: aVL, aVR, aVF
✔️ لید دو‌قطبی:
لید دو‌قطبی شامل دو الکترود در یک پتانسیل است و اختلاف پتانسیل بین دو اندام را نشان می‌دهد. اسامی این لیدها عبارتند از: I, II, III
✔️ لیدهای پره‌کوردیال:
لیدهای پره‌کوردیال شامل V1, V2, V3, V4, V5, V6 هستند که به طور مستقیم به قفسه سینه متصل می‌شوند. این لیدها به دلیل نزدیکی به قلب نیازی به تقویت سیگنال‌ها ندارند و به‌طور تک‌قطبی عمل می‌کنند.
الکترودهای استاندارد جلو قلبی:
• V1: در چهارمین فضای بین دنده‌ای طرف راست استرنوم
• V2: در چهارمین فضای بین دنده‌ای طرف چپ استرنوم
• V3: بین V2 و V4
• V4: در پنجمین فضای بین دنده‌ای روی خط میان‌ترقوه‌ای چپ
• V5: در پنجمین فضای بین دنده‌ای روی خط زیر بغل قدامی چپ
• V6: در پنجمین فضای بین دنده‌ای طرف چپ در خط میانی زیر بغل
نوار قلب و امواج آن:
دستگاه الکتروکاردیوگراف، امواج الکتریکی قلب را بر روی نوار کاغذی خط‌کشی‌شده رسم می‌کند. این امواج شامل مراحل مختلف تحریکات قلبی هستند. منحنی‌ای که رسم می‌شود، به نام الکتروکاردیوگرام شناخته می‌شود.
هر منحنی شامل سه موج است:
♥ موج P: فعالیت الکتریکی دهلیزها
♥ موج QRS: فعالیت الکتریکی بطن‌ها
♥ موج T: استراحت بطن‌ها
نکات مهم قبل از گرفتن نوار قلب:
♦ بیمار باید حداقل ۳۰ دقیقه قبل از گرفتن نوار قلب سیگار نکشیده باشد.
♦ پس از فعالیت فیزیکی، بیمار باید ۱۵ دقیقه استراحت کرده باشد.
♦ بیمار نباید در مجاورت دستگاه‌های الکترونیکی باشد.
♦ موهای پوست در محل نصب الکترودها باید شیو شوند.
♦ استفاده از ژل مناسب برای نصب الکترودها ضروری است.
نتیجه‌گیری:
نوار قلب یک ابزار ضروری و غیرتهاجمی است که به پزشکان در تشخیص مشکلات قلبی و ارزیابی سلامت قلب کمک می‌کند. این آزمون به‌ویژه در مواقع اضطراری بسیار حیاتی است.
