مفهوم فاصله‌های PR، QT و اهمیت آن‌ها در نوار قلب | جلسه هشتم

فاصله PR (PR Interval):

تعریف: فاصله PR از شروع موج P تا شروع موج Q (یا R در صورت عدم وجود موج Q) اندازه‌گیری می‌شود.
مقدار طبیعی: 120 تا 200 میلی‌ثانیه (۰٫۱۲ تا ۰٫۲۰ ثانیه).

اهمیت بالینی:

افزایش فاصله PR: می‌تواند نشان‌دهنده بلوک دهلیزی-بطنی (AV Block) باشد.

بلوک درجه ۱: افزایش یکنواخت فاصله PR.

ECG: تمام امواج P با QRS همراه هستند، اما فاصله PR بیش از ۲۰۰ میلی‌ثانیه است.
مثال بالینی: در یک بیمار مسن با سابقه مصرف بتابلاکر مشاهده می‌شود.

بلوک درجه ۲ نوع ۱ (ونکباخ): افزایش تدریجی فاصله PR تا افتادن یک QRS.

ECG: افزایش تدریجی فاصله PR تا افتادن یک کمپلکس QRS.
مثال: در یک بیمار با هیپرتون واگ (مثلاً ورزشکاران) مشاهده می‌شود.

بلوک درجه ۲ نوع ۲: برخی امواج P بدون QRS.

ECG:فاصله PR ثابت است و برخی از امواج P بدون پاسخ به کمپلکس QRS می‌مانند.
مثال:بیمار 72 ساله با سابقه سکته قلبی که حالا احساس ضعف و تپش قلب دارد.

بلوک درجه ۳ (کامل): عدم ارتباط بین P و QRS.

ECG:هیچ ارتباط زمانی بین امواج P و کمپلکس‌های QRS وجود ندارد. امواج P به طور مستقل از کمپلکس‌های QRS می‌آیند و هیچ واکنشی به آن‌ها نشان نمی‌دهند.

مثال:بیمار 70 ساله با سابقه فشار خون بالا و بیماری قلبی که به دلیل سنکوپ و سرگیجه به بیمارستان مراجعه کرده است.

کاهش فاصله PR: می‌تواند نشان‌دهنده سندرم ولف-پارکینسون-وایت (WPW) باشد که با موج دلتا و افزایش QRS همراه است.

ECG: کاهش فاصله PR (زیر ۱۲۰ میلی‌ثانیه) و حضور موج دلتا (شروع کند کمپلکس QRS).
مثال: بیمار جوانی با تاکی‌کاردی حمله‌ای (PSVT) و احساس تپش قلب.

فاصله QT (QT Interval):

تعریف: فاصله QT از شروع کمپلکس QRS تا پایان موج T اندازه‌گیری می‌شود.
مقدار طبیعی: وابسته به ضربان قلب، اما معمولاً کمتر از ۴۴۰ میلی‌ثانیه در مردان و ۴۶۰ میلی‌ثانیه در زنان (به‌طور اصلاح شده با فرمول Bazett: QTc ≤ ۰٫۴۴ ثانیه).

اهمیت بالینی:

طولانی شدن فاصله QT:

ریسک آریتمی‌های خطرناک مانند تورساد دو پوینت (Torsades de Pointes).
علل: داروها (مثل ضدآریتمی‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها)، الکترولیت‌ها (هیپوکالمی، هیپومنیزمی)، بیماری‌های مادرزادی (سندرم QT طولانی).

کوتاه شدن فاصله QT:

نادرتر، ولی ممکن است با هیپرکلسیمی و برخی سندرم‌های ژنتیکی مرتبط باشد.

جمع‌بندی:
√فاصله PR نشان‌دهنده عملکرد گره AV و هدایت دهلیزی-بطنی است.
√فاصله QT نشان‌دهنده زمان دپولاریزاسیون و رپولاریزاسیون بطنی است و در پیش‌بینی خطر آریتمی‌ها نقش دارد.
در تفسیر نوار قلب، توجه به این فاصله‌ها می‌تواند به شناسایی بیماری‌های قلبی و تنظیم درمان کمک کند.