نوار قلب یا ECG یکی از مهم‌ترین ابزارهای تشخیص در پزشکی است که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. برای گرفتن یک نوار قلب دقیق، نصب صحیح الکترودها امری حیاتی است. نوار قلب استاندارد شامل ۶ لید پره‌کوردیال و ۶ لید اندامی است. اما در برخی موارد خاص، برای بررسی دقیق‌تر فعالیت قلب و تشخیص بیماری‌های خاص، نیاز به استفاده از لیدهای خاص داریم. این لیدها شامل لیدهای راست‌سینه‌ای (Right-Sided)، لیدهای خلفی (Posterior) و و لیدهای لوییس (Lewis) هستند.
در این پست، به‌طور خاص به نحوه نصب الکترودها برای گرفتن لیدهای راست‌سینه‌ای، خلفی و لوییس خواهیم پرداخت.
۱. لیدهای راست‌سینه‌ای (Right-Sided Leads)
کاربرد: لیدهای راست‌سینه‌ای برای بررسی فعالیت الکتریکی بطن راست قلب استفاده می‌شوند. این لیدها به‌ویژه در تشخیص انفارکتوس بطن راست مفید هستند.
نحوه نصب:برای گرفتن لیدهای راست‌سینه‌ای، باید الکترودهای پره‌کوردیال را به سمت راست قفسه سینه منتقل کنید.
موقعیت‌های لیدهای راست‌سینه‌ای عبارتند از:
• V1R: فضای بین‌دنده‌ای چهارم، کنار راست استرنوم (مطابق V1 استاندارد).
• V2R تا V6R: مشابه V2 تا V6 استاندارد، اما در سمت راست قفسه سینه قرار می‌گیرند.
ویژه‌ترین لید:
• V4R: فضای بین‌دنده‌ای پنجم، روی خط میانی ترقوه راست. این لید برای تشخیص انفارکتوس بطن راست بسیار مهم است.
۲. لیدهای خلفی (Posterior Leads)
کاربرد: لیدهای پوستریور برای تشخیص انفارکتوس دیواره خلفی قلب به کار می‌روند. این انفارکتوس معمولاً با انسداد شریان سیرکومفلکس یا شریان نزولی خلفی همراه است.
نحوه نصب:برای گرفتن لیدهای خلفی، باید الکترودها را در پشت قفسه سینه قرار دهید:
↵V7: در خط زیر بغل خلفی (Posterior Axillary Line) در همان سطح V6.
↵V8: در خط میانی اسکاپولا (Midscapular Line).
↵V9: در کنار راست ستون فقرات (Paraspinal Line).
نکته:این لیدها برای تشخیص انفارکتوس خلفی بسیار حساس هستند و در صورت مشاهده تغییرات در موج ST، باید به‌سرعت تشخیص داد.
۳.لیدهای لوییس (Lewis Leads)
کاربرد: لیدهای لوییس (Lewis leads) در الکتروکاردیوگرافی (ECG) برای بهبود تشخیص آریتمی‌های دهلیزی، به‌ویژه فیبریلاسیون دهلیزی، استفاده می‌شوند. روش‌های مختلفی برای قرار دادن لید لوئیس وجود دارد که در ادامه به دو مورد رایج اشاره می‌کنم:
روش اول:
• الکترود بازوی راست (RA): در سمت راست جناغ، در فضای بین‌دنده‌ای دوم.
• الکترود بازوی چپ (LA): روی فضای بین‌دنده‌ای چهارم، کمی به سمت راست مرز جناغ.
• مانیتور کردن: لید I.
روش دوم:
• الکترود بازوی راست (RA): روی قسمت بالای جناغ (Manubrium).
• الکترود بازوی چپ (LA): روی فضای بین‌دنده‌ای پنجم، در مرز راست جناغ.
• الکترود پای چپ (LL): روی لبه پایینی دنده‌ای سمت راست.
• الکترود پای راست (RL): در موقعیت استاندارد روی پای راست.
• مانیتور کردن: لید I یا II.
نکته: افزایش کالیبراسیون از 10 به 20 میلی‌متر بر میلی‌ولت و افزایش سرعت کاغذ از 25 به 50 میلی‌متر بر ثانیه می‌تواند به تقویت بیشتر امواج P کمک کند.
برای ثبت نوار قلب صحیح و دقیق، علاوه بر استفاده از لیدهای استاندارد، لیدهای خاص نیز اهمیت زیادی دارند. این لیدها کمک می‌کنند تا اختلالات خاص در بخش‌های مختلف قلب به‌ویژه بطن راست، دیواره خلفی و جانبی شناسایی شوند. نصب صحیح این لیدها برای تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر مشکلات قلبی ضروری است.
با یادگیری نحوه نصب صحیح این لیدها، می‌توانید نوار قلب کامل‌تری ثبت کنید که به تشخیص‌های بالینی دقیق‌تر کمک خواهد کرد.
